Financiële kengetallen
We zijn wettelijk verplicht in deze paragraaf te rapporteren over verschillende financiële kengetallen. Bij ministeriële regeling zijn nadere regels gesteld over de wijze waarop we de kengetallen vaststellen en in het jaarverslag opnemen.
De kengetallen geven u een globaal inzicht in de verwachte financiële ontwikkelingen in onze gemeente. Ook geven we een toelichting op de onderlinge verhouding tussen deze kengetallen en wat dat betekent voor onze financiële positie. Ze leveren daarmee een bijdrage aan de voor u kaderstellende en controlerende rol.
We onderscheiden voor elk kengetal drie categorieën: ‘gezond’ (groen), ‘neutraal’ (geel) en ‘risicovol’ (oranje):
Kengetal | Hoe interpreteren | Signaleringswaarden | ||
|---|---|---|---|---|
Gezond | Neutraal | Risicovol | ||
1. Netto schuldquote | ||||
a. zonder correctie | Hoe lager het % hoe beter | < 90% | van 90% t/m 130% | > 130% |
b. met correctie | Hoe lager het % hoe beter | < 50% | van 90% t/m 130% | > 130% |
2. Solvabiliteitsratio | Hoe hoger het % hoe beter | > 50% | van 20% t/m 50% | < 20% |
3. Grondexploitatie | Hoe lager het % hoe beter | < 20% | van 20% t/m 35% | > 35% |
4. Structurele exploitatieruimte | Hoe lager het % hoe beter | < 0% | 0% | > 0% |
5. Belastingcapaciteit | Hoe lager het % hoe beter | < 95% | van 95% t/m 105% | > 105% |
Verloop van de kengetallen | |||||
Kengetallen | Jaarrekening | Jaarrekening | Begroting | Jaarrekening | Begroting |
|---|---|---|---|---|---|
1a. Netto schuldquote | 0,25% | -1,12% | -6,45% | -18,97% | -2,51% |
1b. Netto schuldquote gecorrigeerd | 0,21% | -1,15% | -6,49% | -18,99% | -2,54% |
2. Solvabiliteitsratio | 26,91% | 32,46% | 34,72% | 41,46% | 36,03% |
3. Grondexploitatie | 5,92% | 2,30% | 1,21% | -0,28% | 0,00% |
4. Structurele exploitatieruimte | 4,24% | 4,20% | 0,13% | 3,13% | 1,51% |
5. Belastingcapaciteit | 136,86% | 136,25% | 128,32% | 128,32% | 127,65% |
Netto schuldquote (hoe zwaar drukt onze schuld op de begroting?)
De schuldpositie wordt uitgedrukt in een percentage van de omvang van de jaarlijkse exploitatie (inkomsten exclusief mutaties in reserves). Bij de netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen houden we rekening met het effect van de verstrekte leningen op de schuldenlast.
Nadere toelichting: vergelijk het met een hypotheek. Hoeveel geld u kunt lenen, is afhankelijk van uw loon. De hoogte van de te dragen schuld hangt af van de inkomsten.
Solvabiliteitsratio (welk deel van ons bezit is betaald met eigen middelen?)
De mate waarin we in staat zijn om aan onze financiële verplichtingen te voldoen. Dit drukken we uit in een percentage van het eigen vermogen ten opzichte van het balanstotaal.
Structurele exploitatieruimte (hebben we voldoende structurele baten om de structurele lasten te dekken?)
Dit cijfer helpt mee om te beoordelen welke structurele ruimte we hebben om onze eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is.
Grondexploitatie (hebben we relatief veel grond en lopen wij daardoor risico?)
Het kengetal geeft aan hoe groot onze grondpositie (de waarde van de grond) is ten opzichte van de totale geraamde baten. We berekenen de ratio door de bouwgrond in exploitatie te delen door de totale baten van de programmabegroting (exclusief mutaties reserves).
Belastingcapaciteit (hebben we veel lokale belastingen en is er ruimte om deze te verhogen?)
Hieronder verstaan we de woonlasten voor een meerpersoonshuishouden in jaar t ten opzichte van het landelijk gemiddelde in jaar t-1. Hiermee komt tot uitdrukking de ruimte om de belastingen te verhogen.
Conclusie:
Wanneer we de kengetallen in samenhang bekijken is het beeld gunstig. We hebben een structureel overschot, waarbij we ruimte hebben om te lenen en de invloed van onze eigen grondexploitatie nihil is. Een hoge(re) solvabiliteit en hoge belastingcapaciteit is dan minder relevant, want geld aantrekken en belastingen verhogen is niet nodig.
Dat we geen geld hoeven aan te trekken wordt onderbouwd door de afwijking van het kengetal netto schuldquote (gecorrigeerd) ten opzichte van andere jaren. De afwijking komt doordat het geld dat uitstaat bij het Rijk fors is toegenomen in 2023 en daardoor hoger is dan onze schulden. Dit heeft te maken met onder andere de eenmalige baten door de verkoop van het gemeentehuis en de niet uitgegeven Oekraïne gelden. In de begroting 2024 was dit nog niet verwerkt.
De trent is positief wanneer we kijken naar de afgelopen jaren. Wanneer we het meerjarenperspectief erbij betrekken dan is het beeld niet zorgelijk, maar verdiend het wel de aandacht. Wat is het effect van onze toekomstige investeringen op onze schuldenpositie? Ook een paar opdrachten uit ZBB moeten we nog realiseren. Het is belangrijk om de komende jaren onze financiële positie goed te monitoren.