Verschillenanalyse financiële rechtmatigheid
Inleiding
Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. Van een begrotingsonrechtmatigheid is sprake als het college bij de realisatie van doelen en het realiseren van activiteiten afwijkt van de door de gemeenteraad vastgestelde budgetten. In de bijgestelde begroting zijn de maxima voor de lasten en baten vermeld die door u zijn vastgesteld.
Er ontstaat dus een mogelijke onrechtmatigheid wanneer deze afwijkingen niet tijdig in de (bijgestelde) begroting zijn verwerkt. Onder tijdig verstaan we:
- zoveel mogelijk vermelding in de bestuursrapportages en/of slotwijziging.
- alle andere afwijkingen van de (bijgestelde) begroting die niet bekend zijn bij het opstellen van de bestuursrapportages en/of slotwijziging, worden bij de jaarrekening gemeld en toegelicht.
Formeel zijn alle begrotingsoverschrijdingen onrechtmatig. Er zijn wel verschillen te onderscheiden. Bij de toetsing van begrotingsafwijkingen kunnen we volgens onze financiële verordening ten minste de volgende "soorten" begrotingsafwijkingen onderkennen:
Omschrijving | Onrechtmatig | Onrechtmatig | |
1. | Toevoegingen/ onttrekkingen aan de reserves die niet door de gemeenteraad zijn vastgesteld. | X | |
---|---|---|---|
2 | Lagere lasten/ baten dan begroot, waarbij de begroting niet tijdig met begrotingswijzigingen is aangepast. | X | |
3. | Hogere lasten dan begroot, waarbij de begroting niet tijdig met begrotingswijzigingen is aangepast. | X | |
4. | Lasten/ baten hoger dan begroot, waarbij direct gerelateerde inkomsten de overschrijding compenseren. | X | |
5. | Lasten/ baten hoger dan begroot, waarbij de overschrijding betrekking heeft op een open-einde regeling. | X | |
6. | Lasten lager/ hoger dan begroot, waarbij de overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling via de bestuursrapportage. Of specifiek vermeld in de jaarrekening 2023. | X |
Begrotingsonrechtmatigheden die passen binnen het bestaande beleid van de gemeenteraad, worden opgenomen in de rechtmatigheidsverantwoording. Dit voor zover de verantwoordingsgrens voor afzonderlijke fouten of onduidelijkheden is overschreden. We lichten deze niet toe in de paragraaf bedrijfsvoering.
Bedragen x € 1.000
Lasten | Begroting | Rekening | Verschil |
---|---|---|---|
1. Wonen, werk en recreatie | 5.965 | 8.445 | -2.480 |
2. Fysieke leefomgeving | 17.371 | 17.843 | -471 |
3. Sociaal domein miv 2023 | 32.633 | 33.876 | -1.242 |
4. Sport, cultuur en onderwijs | 5.319 | 5.317 | 2 |
5. Inwoners, bestuur en veiligheid | 5.646 | 5.696 | -49 |
6. Bedrijfsvoering | 24.809 | 24.509 | 300 |
Totaal lasten (excl. saldo jaarrekening) | 91.744 | 95.685 | -3.941 |
In onderstaande tabel gaan we dieper in op de afwijkingen > € 50.000 aan lasten ten opzichte van de bijgestelde begroting. Daarbij lichten we de afwijkingen toe en of de afwijking meetelt in het oordeel over de rechtmatigheid. Negatieve bedragen zijn overschrijdingen van de begrote lasten. Bij positieve bedragen gaven we minder uit dan begroot.
Programma | Over- & | Onrechtmatig, maar telt mee | Onrechtmatig en telt niet mee voor het oordeel | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
€ | € | € | € | € | € | € | |
Wonen, werk en recreatie | - 2.480 | - 134 | - 2.362 | 16 | |||
Fysieke leefomgeving | - 471 | - 287 | 48 | - 232 | |||
Sociaal domein | - 1.242 | 588 | - 1.681 | - 149 | |||
Sport, cultuur & onderwijs | 2 | 2 | |||||
Inwoners, bestuur en veiligheid | - 49 | - 49 | |||||
Bedrijfsvoering | 300 | - 156 | 232 | 224 | |||
Totaal | -3.941 | 0 | 0 | - 626 | - 1.494 | - 1.681 | - 139 |
Omschrijving (bedragen x € 1.000) | Bedrag | |||||||
Wonen, werk en recreatie | -2.480 | |||||||
3) Lasten hoger dan begroot, waarbij de begroting niet tijdig met begrotingswijzigingen is aangepast. | -134 | |||||||
- Voor de ruimtelijke plannen en het omgevingsplan Buitengebied is voor € 124 meer ingehuurd dan begroot. Een gedeelte hiervan is onrechtmatig. | -38 | |||||||
- Extra uitgaven voor de inhuur van programmamanager wonen en coördinator arbeidsmigranten. | -96 | |||||||
4) Lasten hoger dan begroot, behalve wanneer direct gerelateerde inkomsten de lastenoverschrijding compenseren. | -2.362 | |||||||
- We storten meer in de reserve Bovenplanse verevening dan begroot. Tegenover de extra lasten staan bijdragen van derden (projectontwikkelaars). | -78 | |||||||
- We storten minder dan begroot in de reserve overlopende posten. Dit komt doordat we meer uitgaven aan ruimtelijke plannen vanuit het budget | 86 | |||||||
- De extra lasten van € 2,1 miljoen hebben betrekking op het verrekenen van grotendeels de verkoopopbrengsten met de boekwaarde. Tegenover de extra lasten staan dus de verkoopopbrengsten van gronden. | -2.105 | |||||||
- Voor de ruimtelijke plannen en het omgevingsplan Buitengebied is voor € 124 meer ingehuurd dan begroot. Een gedeelte hiervan storten we minder in de reserve Overlopende posten. | -86 | |||||||
- Een overschrijding op het budget toezicht en handhaving bouw (waaronder de GR ODR). Hier staan hogere legesopbrengsten tegenover. | -179 | |||||||
6) Lasten hoger dan begroot, waarbij de overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling via de burap. Of specifiek vermeld in de jaarrekening 2023. | 16 | |||||||
- Overige kleine afwijkingen taakvelden en/of technische wijzigen. | 16 | |||||||
Fysieke leefomgeving | -471 | |||||||
3) Lasten hoger dan begroot, waarbij de begroting niet tijdig met begrotingswijzigingen is aangepast. | -287 | |||||||
- Kosten meerwerk Avri. | -118 | |||||||
- Extra storting in de voorziening onderhoud begraafplaatsen vanwege negatieve stand per 31-12-2023. | -169 | |||||||
4) Lasten hoger dan begroot, behalve wanneer direct gerelateerde inkomsten de lastenoverschrijding compenseren. | 48 | |||||||
- Niet begrote kosten digitaliseringsopgave verkeerborden (€ 38). Deze kosten dekken we uit de voorziening Verkeerstekens & straatmeubilair. | -38 | |||||||
- Minder uren toe te rekenen aan het taakveld riolering, waardoor meer uren zijn toegerekend aan het taakveld verkeer en vervoer. Daarnaast meer inhuur, waar grotendeels inkomsten tegenover staan. | 48 | |||||||
- Lagere kosten Amendement bestaanszekerheid. De niet begrote uitgaven stoten we vanuit het jaarrekeningresultaat in de reserve bestaanszekerheid. | 64 | |||||||
- Niet begrote kosten middelen energiearmoede. Hier staat een niet begrote subsidie van hetzelfde bedrag tegenover. | -299 | |||||||
- Lagere kosten ten laste van de ontvangen rijksmiddelen voor energie en klimaat gemaakt dan begroot. Het restant subsidie is naar de balans geboekt. | 113 | |||||||
- Minder uitgegeven dan begroot, omdat de uitgaven ten laste gebracht zijn van de ontvangen rijksmiddelen voor energie en klimaat. Hierdoor ontstaat een voordeel op andere budgetten. | 160 | |||||||
6) Lasten hoger dan begroot, waarbij de overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling via de burap. Of specifiek vermeld in de jaarrekening 2023. | -232 | |||||||
- Overige kleine afwijkingen taakvelden en/of technische wijzigen. | -232 | |||||||
Sociaal domein | -1.242 | |||||||
4) Lasten hoger dan begroot, behalve wanneer direct gerelateerde inkomsten de lastenoverschrijding compenseren. | 588 | |||||||
- De lasten voor de opvang van Oekraïners blijken in werkelijkheid lager dan bij de tweede bestuursrapportage ingeschat. | 1.458 | |||||||
- De subsidieregelingen voor energiecompensatie van het Rijk en provincie zijn niet begroot, maar wel besteed. | -185 | |||||||
- Het te ontvangen bedrag voor energietoeslag werd pas in de decembercirculaire 2023 bekend gemaakt. | -735 | |||||||
- Pas in december werd duidelijk dat we middelen voor beschermd wonen van de regiogemeente tot onze beschikking kregen. | -91 | |||||||
- Door verschuiving van reguliere naar GALA en IZA-middelen zijn niet alle in de begroting opgenomen budgetten nodig geweest in 2023. Deze bedragen werden pas in december 2023 bekend. | 141 | |||||||
5) Lasten hoger dan begroot, waarbij de overschrijding betrekking heeft op een open-einde regeling. | -1.681 | |||||||
- In 2023 is geen gebruik gemaakt van de regeling voor drang/preventief justitieel kader. | 59 | |||||||
- Het aantal verstrekte uitkeringen uit de participatiewet blijkt hoger dan begroot. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het hogere aantal geplaatste statushouders. | -195 | |||||||
- De stijging van het aantal en de complexiteit van de aangevraagde huishoudelijke hulp is hoger dan ingeschat. | -172 | |||||||
- Zowel het uitnuttingspercentage als kosten per cliënt zijn gestegen in 2023 ten opzichte van eerdere jaren. Het aantal cliënten is niet gestegen. Hierdoor is niet de inschatting gemaakt dat de kosten minder hard op zouden lopen dan in werkelijkheid het geval is. | -256 | |||||||
- De aframing van € 1,8 miljoen van diverse jeugdbudgetten bij de tweede bestuursrapportage is te positief gebleken. | -1.117 | |||||||
6) Lasten hoger dan begroot, waarbij de overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling via de burap. Of specifiek vermeld in de jaarrekening 2023. | -149 | |||||||
- Overige kleine afwijkingen taakvelden en/of technische wijzigen. | -149 | |||||||
Sport, cultuur & onderwijs | 2 | |||||||
6) Lasten hoger dan begroot, waarbij de overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling via de burap.Of specifiek vermeld in de jaarrekening 2023. | 2 | |||||||
- Overige kleine afwijkingen taakvelden en/of technische wijzigen. | 2 | |||||||
Inwoners, bestuur en veiligheid | -49 | |||||||
3) Lasten hoger dan begroot, waarbij de begroting niet tijdig met begrotingswijzigingen is aangepast. | -49 | |||||||
- De kosten voor het onderhouden van brandkranen zijn hoger dan verwacht. Dit hadden we bij de tweede bestuursrapportage 2023 kunnen weten. | -49 | |||||||
Bedrijfsvoering | 300 | |||||||
3) Lasten hoger dan begroot, waarbij de begroting niet tijdig met begrotingswijzigingen is aangepast. | -156 | |||||||
- Personeel: door niet ingevulde vacatures is er sprake van een voordeel op de geraamde salarissen. Daar staan extra inhuurkosten tegenover. Per saldo een nadeel. | -91 | |||||||
- Meerkosten voor onroerende zaak belasting voor o.a. proceskosten/ inhuur. | -65 | |||||||
4) Lasten hoger dan begroot, behalve wanneer direct gerelateerde inkomsten de lastenoverschrijding compenseren. | 232 | |||||||
- Niet uitgegeven taakmutaties uit de algemene uitkering voor WOO (€ 105), robuust rechtsbeschermings-systeem (€ 30), versterking ondersteuning wijkteams (€ 45), wet kwaliteitsborging bouw (€ 24) en participatie (€ 27). | 232 | |||||||
6) Lasten hoger dan begroot, waarbij de overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling via de burap. Of specifiek vermeld in de jaarrekening 2023. | 224 | |||||||
- ICT: binnen het I&A-plan zijn ondanks het aanzienlijke aantal afgeronde projecten ook diverse projecten uitgesteld of geannuleerd. Capaciteitsproblemen en/of ingehaalde (wettelijke- en organisatorische of technologische) ontwikkelingen zijn hiervan de oorzaak geweest. We gaven daardoor minder uit. | 329 | |||||||
- De renteomslag is nihil vanwege de rentebaten op schatkist. Dit is een nadeel op taakveld Treasury. Zie de paragraaf Financiering voor meer informatie. | -50 | |||||||
- Overige kleine afwijkingen taakvelden en/of technische wijzigen. | -55 | |||||||
Totaal | -3.941 |
---|
Bedragen x € 1.000
Baten | Begroting | Rekening | Verschil |
---|---|---|---|
1. Wonen, werk en recreatie | -3.661 | -6.448 | 2.787 |
2. Fysieke leefomgeving | -9.027 | -9.796 | 769 |
3. Sociaal domein miv 2023 | -12.729 | -13.362 | 634 |
4. Sport, cultuur en onderwijs | -1.963 | -2.016 | 53 |
5. Inwoners, bestuur en veiligheid | -492 | -585 | 92 |
6. Bedrijfsvoering | -65.370 | -67.282 | 1.913 |
Totaal baten | -93.242 | - 99.490 | 6.247 |
In onderstaande tabel gaan we dieper in op de afwijkingen > € 50.000 aan baten ten opzichte van de bijgestelde begroting. Daarbij lichten we de afwijkingen toe en of de afwijking meetelt in het oordeel over de rechtmatigheid. Een positief bedrag betekent meer inkomsten dan begroot. Bij een negatief bedrag ontvingen we minder dan begroot.
Programma | Over- & | Onrechtmatig, maar telt mee | Onrechtmatig en telt niet mee voor het oordeel | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
€ | € | € | € | € | € | € | |
Wonen, werk en recreatie | 2.787 | 2.787 | |||||
Fysieke leefomgeving | 769 | 6 | 763 | ||||
Sociaal domein | 634 | 634 | |||||
Sport, cultuur & onderwijs | 53 | 37 | - 8 | 24 | |||
Inwoners, bestuur en veiligheid | 92 | 120 | - 28 | ||||
Bedrijfsvoering | 1.913 | 1.913 | |||||
Totaal | 6.247 | 43 | - 8 | 0 | 0 | 120 | 6.093 |
Omschrijving (bedragen x € 1.000) | Bedrag | |||||||
Wonen, werk en recreatie | 2.787 | |||||||
6) Baten hoger dan begroot, behalve wanneer overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling via de bestuursrapportage. Of specifiek vermeld in de jaarrekening 2023. | 2.787 | |||||||
- In 2023 zijn meer gronden verkocht op Doejenburg dan begroot. | 1.176 | |||||||
- We stellen vanwege de actualisatie van de grondexploitatie Doejenburg II de verliesvoorziening naar beneden bij. De berekening kunnen we pas maken na 31 december 2023, zodra alle lasten en baten bekend zijn. | 211 | |||||||
- Hogere legesopbrengsten dan begroot. Hier tegenover staan ook extra lasten aan de ODR. | 115 | |||||||
- De erfpachtopbrengsten Doejenburg II zijn hoger dan begroot. | 82 | |||||||
- Teruggave resultaat 2023 Omgevingsdienst Rivierenland. | 158 | |||||||
- Overige kleine afwijkingen taakvelden en/of technische wijzigen. | 1.045 | |||||||
Fysieke leefomgeving | 769 | |||||||
1) Onttrekkingen aan de reserves die niet door de gemeenteraad zijn vastgesteld. | 6 | |||||||
- Onttrekking OBR vastgoed ten behoeve van sloopkosten. | 6 | |||||||
6) Baten hoger dan begroot, behalve wanneer overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling via de bestuursrapportage. Of specifiek vermeld in de jaarrekening 2023. | 763 | |||||||
- Er is een vergoeding vanuit de provincie ontvangen voor rioleringswerkzaamheden, die door ons zijn uitgevoerd. | 73 | |||||||
- De rioolheffing op woningen is hoger dan begroot. | 50 | |||||||
- De middelen voor Energie armoede van het rijk waren niet begroot. Hier staat hetzelfde bedrag aan uitgaven tegenover. | 300 | |||||||
- Hogere onttrekking uit de voorziening begraafplaatsen, omdat de kosten hoger zijn dan begroot was. | 148 | |||||||
- Hogere opbrengsten glasvezelproject dan begroot. | 116 | |||||||
- Overige kleine afwijkingen taakvelden en/of technische wijzigen. | 76 | |||||||
Sociaal domein | 634 | |||||||
6) Baten hoger dan begroot, behalve wanneer overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling via de bestuursrapportage. Of specifiek vermeld in de jaarrekening 2023. | 634 | |||||||
- De subsidieregelingen voor energiecompensatie van het Rijk en provincie zijn niet begroot, maar wel ontvangen. | 152 | |||||||
- De inzet van in 2022 ontvangen specifieke uitkering onderwijsroute is niet begroot. | 80 | |||||||
- Vanuit het integraal zorgakkoord (IZA) hebben we in december 2023 een bijdrage gekregen. | 101 | |||||||
- In december hebben wij een bijdrage van de gemeente Nijmegen ontvangen voor beschermd wonen. Deze bijdrage was lange tijd onzeker. | 127 | |||||||
- Vanuit het integraal zorgakkoord (IZA) hebben we in december 2023 een niet begrote bijdrage gekregen. | 111 | |||||||
- het bedrag aan openstaande debiteuren Werk en inkomen nam af en de voorziening dubieuze debiteuren Werk en inkomen is verhoogd. In de begroting is hier geen rekening mee gehouden, omdat het inzicht hierin pas op 31 december beschikbaar is. | -173 | |||||||
- Overige kleine afwijkingen taakvelden en/of technische wijzigen. | 236 | |||||||
Sport, cultuur & onderwijs | 53 | |||||||
1) Onttrekkingen aan de reserves die niet door de gemeenteraad zijn vastgesteld. | 37 | |||||||
- Onttrekking OBR vastgoed ten behoeve van sloopkosten. | 37 | |||||||
2) Baten lager dan begroot, waarbij de begroting niet tijdig met begrotingswijzigingen is aangepast. | -8 | |||||||
- OBR duurzaamheid minder onttrokken, omdat de subsidieregeling later in ging dan gedacht. | -8 | |||||||
6) Baten hoger dan begroot, behalve wanneer overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling via de bestuursrapportage. Of specifiek vermeld in de jaarrekening 2023. | 24 | |||||||
- Overige kleine afwijkingen taakvelden en/of technische wijzigen. | 24 | |||||||
Inwoners, bestuur en veiligheid | 92 | |||||||
5) Hogere baten dan begroot, behalve wanneer overschrijding betrekking heeft op een open-einde regeling. | 120 | |||||||
- Zodra het jaar is afgesloten vragen we een herberekening van de pensioenen wethouders op bij een extern bureau. Daarmee vragen we de stand op per 31-12-2023. Een gedeelte kan vrijvallen, omdat het te reserveren bedrag lager is. | 120 | |||||||
6) Baten hoger dan begroot, behalve wanneer overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling via de bestuursrapportage. Of specifiek vermeld in de jaarrekening 2023. | -28 | |||||||
- Overige kleine afwijkingen taakvelden en/of technische wijzigen. | -28 | |||||||
Bedrijfsvoering | 1.913 | |||||||
6) Baten hoger dan begroot, behalve wanneer overschrijding is geautoriseerd door middel van de vaststelling via de bestuursrapportage. Of specifiek vermeld in de jaarrekening 2023. | 1.913 | |||||||
- De decembercirculaire 2023 heeft een positief effect. In een RIB van 6 februari is het effect met u gedeeld. Met name het ontvangen bedrag voor de energietoelage zorgt voor de overschrijding van de baten. Hier staat in programma 3 een hogere last tegenover. | 821 | |||||||
- Er zijn meer baten ontvangen dan begroot op o.a. WAZO uitkeringen en detachering vergoedingen. | 137 | |||||||
- Het gaat hier om de rente die we ontvangen over de gelden die we verplicht bij de schatkist (Ministerie van Financiën) stallen. In de voorgaande jaren was er geen sprake van een rentevergoeding. In een RIB van 7 december bent u op de hoogte gebracht van deze niet begrote rentebaat. In 2024 verwachten we ook een rentebaat. Deze is afhankelijk van het saldo op de schatkist en ontwikkeling van de rente en verwerken we bij de eerste burap 2024. | 740 | |||||||
- De belastingaanslagen van de nieuwbouw objecten en opgelegde belastingaanslagen voor de oude jaren 2021 en 2022 resulteren in een meeropbrengst. | 158 | |||||||
- Overige kleine afwijkingen taakvelden en/of technische wijzigen. | 57 | |||||||
Totaal | 6.247 |
---|